W celu wykonania najbardziej popularnych badań laboratoryjnych, a także badań specjalistycznych, konieczne jest pobranie krwi. Najczęściej pobierana jest krew żylna z żyły zgięcia łokciowego.

Materiał do badań pobierany jest w punkcie pobrań Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej przez wykwalifikowany personel przy użyciu zamkniętego systemu próżniowego firmy Beckton Dickinson. System ten jest jednorazowy i całkowicie bezpieczny dla pacjenta.

Pobranie próbek moczu jest prostym, ale bardzo ważnym elementem procesu diagnostycznego, które może pomóc w prawidłowej ocenie stanu zdrowia pacjenta. Aby wyniki badania moczu były dokładne i wiarygodne, należy przestrzegać kilku zasad podczas pobierania próbki.

1. Przygotowanie do pobrania próbki moczu:

• zachowaj standardową ilość przyjmowanych płynów – unikaj spożywania dużych ilości płynów bezpośrednio przed pobraniem próbki.
• jeśli lekarz nie zalecił inaczej, pobierz poranną próbkę moczu, zaraz po przebudzeniu, kiedy mocz jest najbardziej skoncentrowany.
• kobiety: unikaj okresu menstruacyjnego, ponieważ może on wpłynąć na wyniki badania.
• niezbędne akcesoria:
  • czysty, jednorazowy pojemnik na mocz o objętości 50 – 100 ml (do zakupu w aptece lub do pobrania w Rejestracji Zakładu).

2. Higiena przed pobraniem próbki:

• starannie umyj ręce wodą i mydłem.
• kobiety: przed pobraniem próbki dokładnie umyj okolice intymne. W tym celu rozchyl wargi sromowe i dokładnie przepłucz czystą wodą miejsce cewki moczowej od przodu ku tyłowi, aby uniknąć zanieczyszczenia próbki bakteriami z okolic odbytu. Unikaj stosowania mydła i środków do higieny intymnej, a jeśli zaszła taka konieczność usuń je dużą ilością wody.
• mężczyźni: przed pobraniem próbki dokładnie umyj penis czystą wodą, szczególnie jego końcówkę, aby uniknąć zanieczyszczenia próbki. Unikaj stosowana mydła.
• nie wycieraj narządów moczowo-płciowych rącznikiem ani papierem toaletowym.

3. Pobieranie próbki moczu:

Próbki „ze strumienia środkowego”:

Najbardziej zalecanym sposobem pobierania próbki moczu jest metoda tzw. środkowego strumienia. Oddawanie moczu należy zacząć do toalety, a następnie na chwilę zatrzymać strumień moczu, aby przejść do napełniania pojemnika na mocz. Po pobraniu około 10-50 ml próbki, należy zakończyć oddawanie moczu do toalety.

Pamiętaj, aby nie dotykać ręką wewnętrznych powierzchni pojemnika!!

Dzięki takiej technice pierwsza część moczu, zawierająca bakterie lub zanieczyszczenia, nie trafia do próbki.

4. Zakończenie pobierania próbki:

• po zakończeniu pobierania próbki, natychmiast zamknij pojemnik i upewnij się, że jest szczelnie zamknięty, aby uniknąć wycieków.
• opisz pobraną próbkę z boku pojemnika imieniem i nazwiskiem.

5. Dostarczenie próbki do laboratorium:

• próbkę do laboratorium należy dostarczyć jak najszybciej, najlepiej do 2 godziny od jej pobrania. Zbyt długie przechowywanie próbki może znacząco wpłynąć na wyniki badania.
• w laboratorium udaj się w pierwszej kolejności do Rejestracji Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej, gdzie otrzymasz unikatowy kod kreskowy i zlecenie wewnętrzne, które następnie należy przekazać wraz z próbką do Pracowni Analityki Ogólnej – pok. 01097.

6. Informacje dodatkowe:

• pobieranie moczu u dzieci: w przypadku niemowląt i małych dzieci często używa się specjalnych woreczków na mocz (do nabycia w aptece). Przed pobraniem próbki dokładnie umyj narządy moczowo-płciowe. Woreczek załóż na skórę dziecka, a po zebraniu moczu opisz imieniem i nazwiskiem dziecka, a następnie bezzwłocznie przekaż do laboratorium.

Przed oddaniem stolca należy:

Grudkę kału wielkości orzecha laskowego należy pobrać do jednorazowego pojemnika ze szpatułką (do nabycia w aptece). Przy płynnym stolcu należy pobrać 1 – 2 ml.

Pojemnik należy czytelnie opisać imieniem oraz nazwiskiem i dostarczyć do ZDL.

Próbkę należy pobrać rano przed wypróżnieniem z okolicy otworu odbytowego. Przed pobraniem materiału nie powinno się myć okolicy otworu odbytowego, ani go kremować.

Szczegółowy opis postępowania:

Pacjent przed wykonaniem badania musi zachować abstynencję płciową i alkoholową przez 2 – 7 dni. Nasienie powinno być oddane drogą masturbacji bezpośrednio do jednorazowego, najlepiej jałowego pojemnika z zakrętką, który należy dostarczyć do laboratorium do 1h. Nasienie transportować w temperaturze ok. 37 – 38 °C (w przybliżeniu temp. ciała).

UWAGA!!! Pojemnik należy opisać uwzględniając datę i godzinę oddania nasienia.

Na wynik ma wpływ:

Przygotowanie pacjenta do wykonania krzywej obciążenia glukozą OGTT wraz z krzywą insulinową:

UWAGA!!! W celu wyznaczenia terminu badania prosimy o kontakt pod nr tel. 261 660 402 (Rejestracja)

Istnieje wysokie prawdopodobieństwo uzyskania fałszywie dodatniego wyniku badania PSA, gdy jest ono wykonywane po:

Rodzaje próbek i pobranie:

Wymazy nosowo – gardłowe:

• Pobierane są przez wykwalifikowany personel medyczny od pacjentów, u których występują objawy infekcji dróg oddechowych w powiązaniu z klinicznymi i epidemiologicznymi czynnikami ryzyka.
• Pacjent nie może wcześniej przeprowadzać żadnej dezynfekcji błony śluzowej (mycie zębów, płukanie jamy ustnej).
• Materiał pobierany jest przy pomocy jałowej wymazówki dołączonej do zestawu. Wymazówkę należy trzymać przy podstawie przegrody nosa i wsunąć ją do tyłu jamy nosowo – gardłowej. Wymaz powinien być pobrany energicznie, aby mieć pewność, że zawiera on zarówno komórki, jak i śluz z wnętrza nozdrza. Wymazówkę należy obrócić kilka razy, aby pozyskać najbardziej obfitą wydzielinę. Koniec patyczka wymazowego (ten przy zakrętce) odłamać. Patyczek wymazowy z pobranym materiałem umieszczany jest w probówce z podłożem transportowym, którą należy wymieszać przez co najmniej 5 – krotne odwrócenie. Tak zabezpieczony materiał należy dostarczyć do laboratorium.
• Próbki mogą być przechowywane do 72 godzin w temp. 2 – 8 °C przed przeprowadzeniem testu.

Aspiraty/popłuczyny nosowe:

• Popłuczyny nosowe pobiera lekarz poprzez wlanie 6 ml soli fizjologicznej na 5 minut do komór nosa. Po tym czasie odzyskuje je w jak największej ilości. Aby zebrać wypłukaną wydzielinę, należy umieścić jałowy pojemnik bezpośrednio pod nosem, przechylić głowę pacjenta do przodu i poczekać aż z nozdrza wypłynie płyn. Uzyskane popłuczyny poddaje się następnie obróbce laboratoryjnej.
• Próbki mogą być przechowywane do 72 godzin w temp. 2 – 8 ºC .

Krew pobrana na antykoagulant:

• Krew pobierana jest przez wykwalifikowany personel medyczny w ilości:
  – 2 ml do probówek zawierających EDTA-K2
  – 4 ml do probówek z cytrynianem sodu
• W celu przeprowadzenia badania metodą PCR nie należy używać heparyny jako antykoagulantu, ponieważ może ona wpłynąć negatywnie na przebieg reakcji.
• Próbki mogą być przechowywane do 48 godzin w temp. 2 – 8 ºC .

Mocz:

• Do badania należy użyć poranną porcję moczu, świeżo oddaną do jałowego pojemniczka. Nie należy używać próbek moczu przechowywanych dłużej niż 24 godziny (w temp. 4 °C).

Płyny z jam ciała, BAL:

• Do badania używany jest świeżo pobrany materiał. Jeżeli jednak nie jest to możliwe, próbki mogą być przechowywane
  w temperaturze 2 – 8 °C przez okres maksymalnie 3 dni.

Wymaz z ropnia klatki piersiowej:

• Wymaz z ropnia pobierany jest za pomocą sterylnej wymazówki, a następnie umieszczany w jałowym pojemniku. W tej postaci, dostarczany jest do laboratorium w jak najkrótszym czasie.

UWAGA!!! Prosimy o podawanie daty i godziny pobrania materiału. Materiał powinien zostać dostarczony do laboratorium w godzinach przedpołudniowych, aby mógł być opracowany tego samego dnia.

Przygotowanie do badania:

• Przed rozpoczęciem zbiórki moczu należy:
  • unikać intensywnego wysiłku fizycznego,
  • odstawić leki moczopędne,
  • pozostać na normalnej diecie przez ok. 3 dni.
• W celu oznaczenia stężenia kwasu wanilinomigdałowego (VMA) nie należy:
  • spożywać: bananów, wanilii, czekolady, kawy, herbaty,
  • przyjmować leków zawierających: nitrofurantoina, kwas gentyzynowy i homogentyzynowy (leki p/reumatyczne) oraz salicylany (polopiryna, aspiryna).

• W celu oznaczenia porfobilinogenu oraz kwas delta-aminolewulinowego należy bezwzględnie zabezpieczyć próbkę przed światłem, gdyż substancje te ulegają rozkładowi pod wypływem promieni świetlnych.

Niezbędne akcesoria:

1. • duży pojemnik z podziałką (min. 2-3 litrów),
   • mały, jednorazowy pojemnik na próbkę moczu.

Instrukcja pobierania moczu:

1. Zbiórkę należy rozpocząć o konkretnej godzinie (zalecane jest rozpoczęcie zbiórki po przebudzeniu, np. o godz. 7:00). W tym czasie należy opróżnić pęcherz do toalety.
2. Godzinę rozpoczęcia zbiórki należy zapisać na pojemniku.
3. Wszystkie kolejne porcje wydalanego moczu należy zbierać do pojemnika przez cały okres 24 godzin, nie pomijając żadnej porcji moczu!
4. Należy zachować szczególną ostrożność, aby mocz nie był zanieczyszczony (np. przez zanieczyszczenia z okolic intymnych lub z pojemnika).
5. Pojemnik z moczem powinien być przechowywany w chłodnym, ciemnym miejscu (np. w lodówce).
6. Zbiórka kończy się dokładnie 24 godziny po rozpoczęciu (np. jeśli rozpoczęcie miało miejsce o 7:00, zakończenie powinno nastąpić o 7:00 następnego dnia). W tym czasie należy „na siłę” opróżnić pęcherz do pojemnika.
7. Należy zanotować godzinę zakończenia zbiórki moczu.

Przygotowanie próbki do badania – po zakończeniu zbiórki należy:

• zmierzyć objętość oddanego moczu,
• całość moczu dokładnie wymieszać,
• przelać ok. 100 – 200 ml moczu do jednorazowego, małego pojemnika,
• opisać próbkę imieniem i nazwiskiem, objętością wydalonego moczu oraz godziną rozpoczęcia i zakończenia zbiórki,
• możliwie jak najszybciej dostarczyć próbkę do laboratorium, gdzie w pierwszej kolejności należy udać się do Rejestracji Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej, a po otrzymaniu unikatowego kodu kreskowego i zlecenia wewnętrznego, do Pracowni Biochemii.

Uwagi:

• Zbiórka moczu musi być przeprowadzona dokładnie, aby wynik badania był wiarygodny.
• Pominięcie jakiejkolwiek porcji moczu może zafałszować wynik badania.